تفاوت آهن اسفنجی و بریکت در چیست؟

آهن اسفنجی، ظاهری اسفنجی شکل دارد و از احیای مستقیم سنگ آهن تولید می‌شود؛ در حالی که بریکت با فشرده‌سازی آهن اسفنجی به وجود می‌آید.

در این مقاله قصد داریم به‌طور کامل به معرفی این دو محصول و تفاوت آهن اسفنجی و بریکت به‌صورت جداگانه بپردازیم و قابلیت و ویژگی‌های هرکدام را توضیح دهیم.

آهن اسفنجی چیست؟

آهن اسفنجی همان‌طور که از اسم آن مشخص است، ظاهری اسفنجی شکل دارد و تخلخل زیاد آن باعث می‌شود که حجم قابل‌توجهی داشته باشد. در اصل، آهن اسفنجی از احیای مستقیم سنگ‌آهن تشکیل می‌شود، بدون اینکه نیاز به ذوب داشته باشد. این محصول به دلیل خلوص بالایی که دارد، در بسیاری از صنایع قابل‌استفاده است و به همین دلیل قیمت آهن اسفنجی برای بسیاری از فعالان در صنایع فولادی مختلف دارای اهمیت است.

دانه‌های این محصول رطوبت و اکسیژن را به مقدار نامطلوبی جذب می‌کنند و قابلیت اشتعال بالای آن باعث شده که در حمل‌ونقل این محصول، ایمنی‌های لازم رعایت شوند.

بریکت چیست؟

بریکت یکی از تجهیزاتی است که در صنعت فولاد از کاربردهای مختلفی برخوردار است. صنعتگران با برخی از اقدامات و انجام فرآیندهای فشرده‌سازی بر روی محصولاتی مانند آهن اسفنجی، خرده‌های آهن، پلیسه و… می‌توانند بریکت را تولید کنند.

این محصولات، بر اساس نوع و دمای فرآیند، به سه دسته تقسیم می‌شود که عبارت‌اند از:

. بریکت گرم آهن اسفنجی

.  نرم‌ آهن اسفنجی

. بریکت سرد آهن

ویژگی‌های بریکت باعث شده که بتوان از آن‌‌ در صنایع مختلف فولادی استفاده داشت. اگر در برخی از موارد، حمل‌ونقل آهن اسفنجی کار سختی باشد، صنعتگران آن را به بریکت تبدیل می‌کنند تا به‌راحتی بتوانند از این محصول در کوره‌های بزرگ استفاده کنند.

امکان انبار کردن راحت‌ از دیگر ویژگی‌های بریکت است؛ استفاده از این محصول باعث می‌شود که مکانیزم انبار کردن راحت‌تر باشد و از آتش‌سوزی و اکسیداسیون آن در هر شرایط آب و هوایی جلوگیری شود.

فرآیند بریکت در دو نوع بریکت سرد، گرم و بریکت نرمه انجام می‌شود:

– بریکت گرم:

در بریکت سازی گرم، محصول در دمای بیش از۶۵۰ درجه سانتی‌گرد تولید می‌شود و این نوع بریکت، شناخته‌شده‌ترین بریکت در بین فعالان بازار فولاد است.

– بریکت سرد:

در بریکت سرد، مواد ورودی در دمای محیط به ماشین بریکت‌زنی وارد می‌شود و بر اساس نوع مواد ورودی، این محصول تولید می‌شود.

– بریکت نرمه:

از بریکت نرمه آهن اسفنجی در واحدهای احیای مستقیم، برای کوره فولادسازی استفاده می‌شود تا ابعاد زیر و کوچک آن باعث کاهش راندمان و تولید افزایش تلفات شود.

ویژگی‌های بریکت

یکی از ویژگی‌های بریکت این است، که می‌توان به آن مواد افزودنی مانند کربن، عناصر آلیاژی و … اضافه کرد؛ به همین دلیل هم ممکن است، کاربردهای متعددی داشته باشد.

از مهم‌ترین کاربردهای بریکت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

. کاهش مصرف کک و افزایش کیفیت بار فلزی در کوره بلند

. جایگزین قراضه در کوره‌های القایی و قوس الکتریکی

. تولید فولاد آلیاژی با آن به دلیل کربن و ناخالصی‌های بسیار پایین

. قابل‌استفاده در مواد معدنی

. قابل‌استفاده در ساخت فولاد

مزایای استفاده از بریکت اهن اسفنجی عبارتند از:

– این محصول به دلیل فشرده‌تر بودن نسبت به آهن اسفنجی، حجم کمتری را اشغال می‌کند.

– امکان انبار کردن و حمل و نقل آن راحت‌تر است.

– بریکت آهن اسفنجی را می‌توان برای زمان‌های طولانی انبار کرد و از اشتعال و اکسیداسیون آن جلوگیری نمود.

تمایز آهن اسفنجی و بریکت

بریکت درواقع همان آهن اسفنجی  است؛ با این تفاوت که از فشرده‌سازی آهن اسفنجی تولید می‌شود.

بریکت‌ها را می‌توان به سه دسته تقسیم‌بندی کرد:

1.بریکت گرم

2.بریکت نرمه

3.بریکت سرد

برای تولید آهن اسفنجی روش‌های متعددی وجود دارد که شامل موارد زیر می‌شود:

1.زغال حرارتی

2.گاز طبیعی

3.میدرکس

آهن اسفنجی یا بریکت؛ کدام را انتخاب کنیم؟

درست است که بریکت و آهن اسفنجی در نگاه اول یکسان به نظر می‌رسند؛ اما با توجه به مواردی که گفتیم، هرکدام از این محصولات، ویژگی‌های خاصی دارند و برای کاربردهای متفاوتی قابل‌استفاده هستند.

. بریکت را می‌توان به‌راحتی انبار کرد و همچنین این قابلیت را دارد که با سایر عناصر آلیاژی مانند کربن ترکیب شود؛ این در حالی است که آهن اسفنجی از چنین قابلیت‌هایی برخوردار نیست.

. هزینه راه‌اندازی خط تولید بریکت زیاد است و ممکن است هر تولیدکننده‌ای از پس هزینه‌های این کار برنیاید.

. در آهن اسفنجی هیچ‌گونه مواد زائدی وجود ندارد و در کوره به‌عنوان خنک‌کننده عمل می‌کند.

. ساختار آهن اسفنجی به‌گونه‌ای است که وقتی با فولاد ترکیب می‌شود؛ درصد ناخالصی‌های آن افزایش پیدا می‌کند.

. یکی دیگر از تفاوت آهن اسفنجی و بریکت، این است که آهن اسفنجی دارای تخلخل زیادی است و به همین دلیل هم حمل و نقل این محصول، به‌صرفه نیست.

. پتانسیل اکسید شدن آهن اسفنجی بالاست و به‌همین دلیل، راندمان تولید کاهش پیدا می‌کند.

. استحکام مکانیکی آهن اسفنجی پایین است و در زمان حمل و یا حتی شارژ، خرد می‌شود.