پروفیل یکی از مهم‌ترین عناصر قابل استفاده در صنعت ساخت و ساز محسوب می‌شود؛ دارای انواع مختلف و در اشکال مربعی، مستطیلی، دایره‌ای و غیره تولید می‌شوند. لذا این مقاطع که در زیرمجموعه پروفیل قرار میگیرند از مواد مختلفی همچون آلومینیوم و فولاد تولید می‌شوند، بنابراین به دلیل نوع تولید و موارد بکاررفته، کاربردهای متنوعی هم دارند. رایج‌ترین آنها می‌توان به مواردی همچون سازه‌های فلزی، پل‌ها، ساختمان‌های بلند، خودروها، هواپیماها و تجهیزات صنعتی اشاره داشت. همانطور که می‌دانید، در دنیای امروز هزینه و دوام کار اهمیت بالایی دارد.
به همین دلیل متخصصان صنایع ساختمانی و عمرانی دریافتند که می‌توانند با تولید فلزاتی مکعب مستطیل شکل توخالی هم مواد اولیه کمتری به کار ببرند. همچنین این محصول نسبت به میله‌های توپر وزن کمتری دارد و امنیت سازه را تقویت می‌کند.
پروفیل‌ها را می‌توان به دو دسته عمده تقسیم‌بندی کرد؛ دسته اول پروفیل‌های ساختمانی و دسته دوم پروفیل‌های صنعتی هستند. پروفیل‌های ساختمانی بیشتر در ساخت در و پنجره و نرده کاربرد دارند و پروفیل‌های صنعتی بیشترین کاربردشان در صنایع خودرو است.
پروفیل چیست؟
پروفیل که در واژگان به معنی نیم رخ یا رُخ‌نما هم شناخته می شود؛ به مقاطعی با شکل ثابت و طول زیاد که در صنعت ماشین‌سازی و ساخت و ساز مورداستفاده قرار می‌گیرد، گفته می‌شود. این نوع مقاطع با اشکال و انواع متنوعی تولید شده که هرکدام کاربرد خاص خود را دارند.
بنابراین پروفیل‌ها در طول‌های مختلف (معمولا ۶ و ۱۲ متری) تولید می‌شوند.قیمت پروفیل با ابعاد سطح مقطع و ضخامت و طول آن ارتباط مستقیم دارد. مهندسان عمران باید قبل از ساخت یک بنا تمام محاسبات نیروی‌های یک سازه را انجام دهند و پروفیل مناسب را انتخاب نمایند.
باید استفاده از آن به گونه‌ای باشد که بین ایمنی سازه و هزینه تمام شده ساخت یک بنا تعادل برقرار باشد. همچنین مهندسان به کاربری یک ساختمان و تعداد افرادی که روزانه رفت و آمد دارند دقت می‌کنند.
با توجه به اینکه کاربرد پروفیل،صنعتگران این حوزه سعی می‌کنند پروفیلی تولید کنند که در برابر انواع حوادث و خوردگی مقاوم باشد. قوطی‌ها به قدری مصارف گوناگون و مختلف دارند که ممکن است ما در روز و در سطح شهر آن را بارها دیده باشیم. پل‌های عابر پیاده و نرده‌های حفاظ در راه‌پله و نرده‌های دیگر خانه و سقف‌های خانه‌های شمال کشور، همه و همه می‌توانند پروفیل باشند.
پروفیل سبک و سنگین و تفاوت آنها
–پروفیل سبک: ورق‌های مورد استفاده در فرآیند تولید پروفیل سبک ورق روغنی است و همانطور که می‌دانید این ورق‌ها از طریق فرآیند نورد سرد تولید می‌شوند.
–پروفیل سنگین: نحوه شناسایی پروفیل سنگین از روی وزن محصول است.
–تفاوت پروفیل سبک و سنگین: اولین تفاوت بین این دو نوع در ورقی است که برای تولید از آن استفاده می‌کنند. در تولید نوع سبک از ورق روغنی استفاده می‌شود، در حالی که در تولید نوع سنگین از ورق سیاه استفاده می‌کنند. دومین تفاوت این دو نوع در ضخامت تولیدی هر یک از آنها است، ضخامت نوع سبک از 5/1 میلی‌متر کمتر است، در حالی که نوع سنگین با ضخامت بالاتر از 5/1 میلی‌متر تولید می‌شوند.
پروفیل گالوانیزه
این مدل ایمنی بالایی بین پروفیل‌ها دارد. ورق‌های گالوانیزه به علت متریالشان در برابر خوردگی مقاوم هستند. از این رو، پروفیل‌های گالوانیزه در شمال کشورمان کاربردهای فراوانی دارد.
از مزایای این مدل در پنجره‌ها این است که جلوی هرز شدن پیچ‌های اتصال و دستگیره پنجره را می‌گیرد. این پروفیل‌ها به دلیل مقاومت بالا برای پنجره و سازه‌هایی که در ارتفاع بالا قرار دارند نیز بسیار مناسب است.
مثلا در پنجره‌های پنت‌هاوس‌ها کاربرد دارند. حتی در طبقه‌های پایین یک برج به علت حجم و سنگینی سازه‌های بالای آن طبقه فشار زیادی روی واحد است که پروفیل‌های گالوانیزه برای پنجره‌ها مناسب هستند. در این مدل معمولا ضخامت یک میلی‌متر است. در مواردی ضخامت دو میلی‌متری هم داریم. اما در کل ورق گالوانیزه گزینه مناسبی برای پنجره‌های عایق صدا و حرارت است.
پروفیل کامپوزیتی
این مدل از پروفیل‌ها از مواد ترکیبی ساخته می‌شود. پروفیل کامپوزیتی در برابر خوردگی مقام است. برای همین در مصرف از شمال غرب تا جنوب شرق کشور عزیزمان برای استفاده جذاب است. این نوع نسبت به انواع دیگر بازار عمر طولانی‌تر دارد. همچنین در مدل کامپوزیتی ما بیشترین ایمنی در برابر ارتعاشات به خصوص زلزله را شاهد هستیم.
برای همین در مناطق زلزله‌‍‌خیز سعی می‌کنند که از این نوع پروفیل استفاده نمایند. نکته مثبت دیگر پروفیل کامپوزیتی، سبک بودن آن است. دیگر کاربرد بالای این کامپوزیت، مقاومت در برابر رطوبت است. آب می‌تواند سازه‌ها را بدشکل کنند و تهدیدی برای زیبایی و مقاومت آنها باشد. برای همین از پروفیل کامپوزیتی استفاده می‌کنند.
پروفیل‌ها علاوه بر داشتن متریال مختلف، اشکال متفاوتی نیز دارند. پروفیل‌ها از نظر شکل به دسته کلی باز و بسته تبدیل می‌شوند. در ادامه مقاله هر کدام از این دسته‌ها را به طور جداگانه توضیح و سپس مدل هر کدام را شرح می‌دهیم.
قوطی نوع بسته:
این نوع پروفیل به شکلی است که سطع مقطع آن از نظر هندسی بسته است. این نوع پروفیل که کاربردهای فراوانی در سازه‌های مختلف دارد بسیار محبوب است. این مدل بیشتر برای درب و پنجره‌ها مورد استفاده قرار کی‌گیرد. همچنین برای ساخت کرکره‌های برقی جدید از پروفیل بسته بهره میگیرند.
قوطی فولادی نوع باز:
با گسترش پروفیل‌ها، در ساخت پروفیل‌هایی که به شکل بسته نبودند احساس نیاز شد. به همین دلیل شروع به ساخت پروفیل به شکل‌های زد.یو و…. کردند.
قوطی‌ها باز بیشتر برای چارچوب‌های درب‌های چوبی کاربرد دارد. همچنین در نمای بیرون در و پنجره هم دیده می‌شود. این پروفیل‌ها در ام دی اف هم مورد استفاده قرار میگیرند.
مزایای پروفیل
پروفیل آهنی به دلیل توخالی بودن مقطع، نسبت به سایر مقاطع وزن کمتری دارد ولی در عین حال مقاومت سازه را تا حد زیادی افزایش می‌دهد؛ در نتیجه استحکام ساختمان و سازه مورد نظر نیز بالا می‌رود. درواقع می‌توان سازه سبک‌تر با مقاومت بالاتری را با کمک پروفیل ایجاد کرد.
معایب پروفیل
پروفیل در کنار تمام محاسنی که دارد، معایب هم دارد. در طول مقاله بارها کاربردها و خوبی‌های آن را گفتیم؛ اما پروفیل به شکل انبوه در کشور تولید نمی‌شود. زیرا در بسیار از ماشین‌آلات تولید پروفیل، از تکنولوژی خاصی پیروی می‌کنند و بسیار گران هستند. همین موضوع باعث شده که قیمت پروفیل در کشورمان خیلی مناسب نباشد. از دیگر معایب این محصول، سخت بودن اتصالشان در محل استفاده است.
نگاهی کلی به اهمیت و کاربرد پروفیل‌ها
در این مقاله به طور جامع به پروفیل، کاربرد و حتی معایب آن پرداختیم. در بسیاری از ساختمان‌هایی که ما در طول روز می‌بینیم از انواع آن استفاده شده است. پروفیل برای افزایش مقاومت و ایمنی و جلوگیری از خوردگی و کاهش وزن سازه در ساختمان‌سازی مورد استفاده است.
این محصول حتی در صنایع خودروسازی و تجهیزات نظامی و تجهیزات پزشکی نیز از مقاومت بالای پروفیل بهره میگیرند. پروفیل با قیمت‌های متفاوت دارد. هر مدل از پروفیل برای قسمت خاصی از یک سازه کاربرد دارد. مهندسان عمران با اندازه‌گیری فشار روی هر قسمت ساختمان می‌گویند که نیاز به چه پروفیلی دارد.
